Furiosi

Furiosi

Νάνι Μπαλεστρίνι

εκδόσεις Απρόβλεπτες

2012

Ο καινούριος τίτλος από τις εκδόσεις Απρόβλεπτες υπήρξε μια ευχάριστη και ξεκούραστη έκπληξη για τις δυο νύχτες που περάσαμε μαζί, μετά από δυο κουραστικές ημέρες. Η γραφή του Μπαλεστρίνι παρότι προσωπικά με ζόρισε στους Αόρατους κάποτε και αναγκάστηκα να τους αφήσω (προσωρινά) μου θύμισε το χειμμαρώδη λόγο, ο οποίος με εντυπωσίασε στον Εκδότη. Χωρίς σημεία στίξης ως είθισται αλλά ας μην τρομάζει ο αναγνώστης, και να τα χρησιμοποιούσε θα ήταν απλά περιττά. Προφανώς βοήθησε η μετάφραση του Α. Καλαμάρα και η επιμέλεια του Γ. Καράμπελα, εξαιρετικοί και οι δυο στη δουλειά τους ως συνήθως.

Η έκδοση αυτή αφορά στους οπαδούς της Μίλαν αλλά δεν είναι άλλη μια οπαδική έκδοση. Πρώτον, δεν είναι γραμμένη από κάποιο οπαδό. Ο Μπαλεστρίνι και μάλιστα σε αντίθεση με τα προηγούμενα έργα του όπου μπορεί να μην ήταν αυτοαναφορικά ή αυτοβιογραφικά, πάντα είχε λιγότερο ή περισσότερο σχέση με τα γεγονότα που διαδραματίζονταν (π.χ. κίνημα στην Ιταλία, 1960-1970). Στην προκειμένη περίπτωση η σχέση του με το ποδόσφαιρο αρχίζει και τελειώνει με τους Furiosi.

Δεύτερον δεν πρόκειται για ένα έργο ανθρωπολογικό ή κοινωνιολογικό όπως αυτά που βγαίνουν τελευταία προσπαθώντας να εξηγήσουν το φαινόμενο της βίας, του χουλιγκανισμού, του οπαδισμού εν γένει. Ο Μπαλεστρίνι δεν επιθυμεί καμιά κοινωνιολογική ανάγνωση του φαινομένου παρότι μέσα από τις αφηγήσεις των οπαδών μπαίνουν και τέτοια στοιχεία. Εάν κάποιος επιθυμεί μια κοινωνιολογική προσέγγιση θα τη βρει στον πρόλογο του Αλεσάντρο Νταλ Λάγκο ο οποίος παίζει ανάμεσα στην κοινωνιολογία, την ανθρωπολογία αλλά και το οπαδιλίκι, και δεν το κρύβει.

Ο Μπαλεστρίνι, όπως συνηθίζει, προσπαθεί μέσα από τις ατομικότητες και τις διαφορετικότητες να συνθέσει το συλλογικό υποκείμενο. Παραφράζοντας τον Νέγκρι, συνθέτει τον κοινωνικό-οπαδό, ο οποίος δεν είναι ένας, αλλά πολλοί. Είναι ο πρώην αριστερός της δεκαετίας του ’70 που η διαδρομή του τον ξανάφερε σε αυτό που άφησε μικρός για χάρη του κινήματος, το γήπεδο. Ο τύπος που κάποτε τα ήθελε όλα και γι αυτό το λόγο άφησε το γήπεδο, έγινε αόρατος κι επανεμφανίζεται στο προσκήνιο φουριόζος μέσω της μπάλας. Αλλά και οι κάθε λογής μικρο-εγκληματίες που βρέθηκαν από τα αναμορφωτήρια ή και τις φυλακές στο γήπεδο ή ακόμη βρέθηκαν εκεί ακριβώς λόγω του γηπέδου. Κύρια, η τελευταία κατηγορία παρά η πρώτη. Στο γήπεδο όμως μετατρέπεται στον οπαδό-μάζα. Δεξιοί, ακροδεξιοί (αυξανόμενη τάση λόγω και του υπαρκτού κενού που άφησε η ήττα της αριστεράς όπως επισημαίνει ο πρώην αυτόνομος), αριστεροί, απολιτίκ, πρεζάκια, εγκληματίες, όλοι ενοποιούνται εις σάρκα μία όταν πρόκειται για την ομάδα, για το ντου στους αντιπάλους, για τη βία (ως αυτοσκοπό και όχι ως μέσο, όπως αναφέρει ο πάλαι ποτέ αυτόνομος και νυν απλά οπαδός).

Ο Μπαλεστρίνι με γλαφυρό τρόπο δίνει στοιχεία αυτού του περίεργου μορφώματος που λέγεται ultras, και στους οποίους βρίσκεις κοινά χαρακτηριστικά σε όλο τον κόσμο, όπως θα το περιέγραφαν οι ίδιοι όμως και όχι σαν σε ακαδημαϊκό γραπτό κοινωνικού ανθρωπολόγου. Δεν είναι τυχαίο που όπως αναφέρει ο Α. Καλαμάρας στο επίμετρο, παρότι αφορά τους τιφόζι της Μίλαν, το κείμενο βρίσκεται και σε διαδικτυακό τόπο των μισητών τους αντιπάλων, των οπαδών της Ίντερ. Όπως και να το κάνουμε οι οπαδοί είναι ούνα φάτσα, ούνα ράτσα.